Tigh Mór Dhoire Fhíonáin

Ag gob theas Leithinis Uíbh Ráthaigh tá Tigh Mór Dhoire Fhíonáin, baile dúchais dhuine de na pearsana is tábhachtaí i stair na hÉireann. Ba dhlíodóir, polaiteoir agus státaire é Dónall Ó Conaill, a dtugtaí ‘an Fuascailteoir’ air. Tá talamh na diméine anois mar chuid de Pháirc Náisiúnta Stairiúil Dhoire Fhíonáin – tá breis agus 120 heicteár de thailte ann, saibhir in oidhreacht nádúrtha agus chultúrtha le flúirse de sheoda seandálaíochta, gortóireachta, luibheolaíochta agus éiceolaíochta.

Ba é Doire Fhíonáin baile mhuintir Uí Chonaill leis na glúnta. Rugadh agus tógadh Dónall óg ansin agus d’fhill sé ar an áit nach mór gach samhradh don chuid eile dá shaol.

Tá mórán d’iarsmaí uathúla shaol Uí Chonaill ar taispeáint sa teach, carbad caithréime ina measc a bhronn saoránaigh Bhaile Átha Cliath air in 1844 agus an leaba ina bhfuair sé bás trí bliana ina dhiaidh sin.

Moltar go mór d’aon duine a bhfuil léargas uathu ar shaol duine ar fathach é i stair na hÉireann, cuairt a thabhairt air.