Prióireacht Agaistíneach Áth Iseal

Tiocfaidh tú ar fhothracha Phrióireacht Áth Iseal ón 12ú hAois, an phrióireacht mheánaoiseach is mó in Éirinn, i sráidbhaile an Ghabhailín. Ba é William de Burgo a bhunaigh an mhainistir Agaistíneach le haghaidh Canónaigh Rialta Naomh Agaistín, agus í tiomnaithe do Shan Éamann. In 1221, ba phrióir sa mhainistir é Hubert de Burgo, garmhac leis an té a bhunaigh í. Ba láthair shaibhir a bhí i lonnaíocht mhainistreach chomh mór sin, agus bhí rath ar an mbaile taobh amuigh de na ballaí. Dá bharr sin rinneadh foghail agus slad air faoi dhó, ar a laghad. In 1319 chuir Maurice FitzThomas FitzGerald, Iarla Dheasumhan an mhainistir agus an baile trí thine, agus deich mbliana ina dhiaidh sin las Brian Bán Ó Briain ó Thuamhain iad. Tar éis dhíscaoileadh na mainistreacha, bronnadh fothracha Phrióireacht Áth Iseal, agus an talamh a bhí ag dul leis, ar Iarlaí Urumhan.

Cé nach bhfuil ann anois ach na fothracha, níl aon cheo fágtha den bhaile bríomhar tráth dá raibh, ach tá clocha snoite, ballaí binne, clabhstra, príomhphasáiste, agus sciath don chór/saingeal le fáil ar an láithreán fós sa lá atá inniu ann. Is sa mhainistir freisin a adhlacadh chéad bhunaitheoir na mainistreach William de Burgo, chomh maith le 1ú agus 2ú hIarlaí Uladh, Walter agus Risteard Óg de Burgo.

Cosaint dár Stair – Cliceáil anseo chun léamh faoin tábhacht atá leis na láithreáin oidhreachta speisialta inár dtír a chosaint

Tá cosaint ag an séadchomhartha náisiúnta seo de réir Achtanna na Séadchomharthaí Náisiúnta 1930 go 2014”