Séipéilín Ghallarais

Suite in áit álainn laistigh de thírdhreach séimh Chiarraí, tá Cnoc Bréanainn ar chúl Séipéilín Ghallarais, agus radhairc ar chuan Ard na Caithne chun tosaigh.

Gach seans gurb é an struchtúr seo ar chruth báid lena bhéal faoi ceann ar na chéad iarrachtaí a rinneadh chun séipéil chloiche a thógáil in Éirinn, agus dar le seandálaithe go bhfuil ceangal ag a chruth leis an ómós a bhí do Naomh Breandán an Loingseoir.

Níl a fhios ag staraithe go fóill cathain a tógadh Gallaras. Bhí buillí faoi thuairim ann gur tógadh é sa 8ú haois, ach tá seans níos mó ann gur sa 11ú nó 12ú haois a tógadh é.

Cabhraíonn uillinn stuach an fhoirgnimh chun uisce a choinneáil amuigh, chun sceitheadh a chosc, agus sin é an fáth a bhfuil sé caomhnaithe chomh maith sin go dtí an lá atá inniu ann, agus é ar an aon cheann de na cineálacha séipéal seo a bhfuil a dhíon coirbéalta fós slán. Tá an dá shampla eile fós ar Sceilg Mhichíl.

Seans gur mó aithne ar Ghallaras ó cheann de dhánta Séamus Heaney: “In Gallarus Oratory”, ina ndéanann sé cur síos ar na mothúcháin a bhíonn ag duine nuair a sheasann sé istigh i ndorchadas an tséipéilín:

“You can still feel the community pack (Mothaíonn tú an slua)

This place: it’s like going into a turfstack, (An áit seo: mar a rachfá isteach i gcruach mhóna,

A core of old dark walled up with stone (Croíleacán dorcha, sean faoi chosaint cloch)

A yard thick. (Slat tomhais) When you’re in it alone, (Istigh ann i d’aonar)

You might have dropped, a reduced creature, (Is créatúr beag thú tite)

To the heart of the globe.” (Go dtí ceirtlín an domhain).

Cosaint dár Stair – Cliceáil anseo chun léamh faoin tábhacht atá leis na láithreán oidhreachta speisialta inár dtír a chosaint

Tá an séadchomhartha náisiúnta seo faoi chosaint de réir Achtanna na Séadchomharthaí Náisiúnta 1930 go 2014